Het Schengengebied uitgelegd

Blog

Als je met de auto door Europa reist, kom je vanzelf landen tegen die wél of juist níet tot het Schengengebied behoren. Europa kent meerdere samenwerkingen zoals de EU en het eurogebied. Deze verschillende verbanden lopen door elkaar, waardoor het niet gek is dat je soms even niet meer weet welk land nou bij welk samenwerkingsverband hoort. Na het lezen van deze blog ben je weer helemaal up-to-date en weet je bij jouw volgende autovakantie waar je aan toe bent.

1. Wat is het Schengengebied precies?

Het Schengengebied is een zone van Europese landen waarbinnen je vrij kunt reizen, zonder paspoortcontroles aan de landgrenzen. Het lijkt op een soort Europese binnencirkel, maar het Schengengebied staat los van de Europese Unie. Europa kent o.a. de volgende samenwerkingsverbanden:

De Europese Unie (EU): gericht op politieke en economische samenwerking
Het Eurogebied: landen die de euro als munt gebruiken
Het Schengengebied: gericht op vrij reizen

Er zijn landen die géén EU-lid zijn, maar wél lid zijn van Schengen: Zwitserland, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein. Er zijn ook EU-landen die (nog) geen volwaardig Schengenlid zijn, zoals Roemenië, Bulgarije, Cyprus en Ierland. In deze landen kun je dus nog grenscontroles tegenkomen, zelfs als je binnen de EU reist.

Wist je dat; De naam Schengen komt van het dorpje Schengen in Luxemburg, waar in 1985 het oorspronkelijke Schengenakkoord werd ondertekend door de eerste vijf landen: Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland?

2. Welke landen horen bij het Schengengebied (per juni 2025)?

De volgende landen horen allemaal onder Schengen: Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Portugal, Oostenrijk, Zweden, Finland, Denemarken, Zwitserland, Noorwegen, Tsjechië, Polen, Hongarije, Slowakije, Slovenië, Estland, Letland, Litouwen, Malta, Griekenland, Luxemburg, IJsland en Liechtenstein.

Zwitserland, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein zijn geen EU-lidstaten, maar wel aangesloten bij het Schengengebied.

Je ziet dat heel veel populaire vakantielanden met de auto hier onder vallen. We weten ondertussen allemaal hoe eenvoudig we de grenzen kunnen oversteken, dat is dus om deze reden. Maar als we het avontuur opzoeken in Europa kan het goed voorkomen dat jouw volgende roadtrip verder rijkt dan het schengengebied. Dan wordt je voorbereiding nog belangrijker omdat je bijvoorbeeld weer door grenscontroles gaat. Check dus extra goed als je de volgende landen een keer gaat opzoeken.

3. Even opletten bij de volgende landen in jouw roadtrip

Sommige landen liggen wél in Europa, maar doen (nog) niet mee met Schengen. Bij deze landen kun je dus grenscontroles tegenkomen, heb je soms aanvullende documenten nodig of moet je rekening houden met andere regels.

Verenigd Koninkrijk geen EU-lid meer sinds de Brexit, ook geen Schengenlid. Je hebt een paspoort nodig en je auto moet correct verzekerd zijn.
Ierland bewust buiten Schengen gebleven. Je hebt een geldig paspoort of ID-kaart nodig.
Kroatië sinds 2023 onderdeel van het Schengengebied voor luchtreizen en zeehavens. Voor auto’s zijn de grenscontroles grotendeels afgeschaft, maar incidentele controles zijn nog mogelijk vanuit Kroatië naar Slovenië.
Roemenië en Bulgarije sinds maart 2024 Schengenlid voor lucht- en zeegrenzen. Over de weg zijn er nog wél grenscontroles.
Servië, Bosnië en Herzegovina, Montenegro, Albanië, Noord-Macedonië geen EU-lid, geen Schengen. Hier gelden nationale regels en vaak ook strengere grenscontroles. Denk aan een geldige groene kaart, kentekenbewijs en in sommige gevallen bewijs van verblijf.

Zonder zorgen vertrekken doe je met een goede voorbereiding. Lees ook de blog Inpaklijst roadtrip: wat neem je mee? voor extra voorbereidingstips.

4. Wat moet je regelen buiten Schengen – en waarom is dit extra belangrijk?

Binnen Schengen loop je meestal zonder controle de grens over. Buiten Schengen gelden andere regels en daar wordt ook strenger op gecontroleerd. Heb je de juiste documenten niet bij je, dan kun je vertraging oplopen of zelfs geweigerd worden.

Zorg buiten Schengen in elk geval voor:

Een geldig paspoort. Voor de landen Verenigd Koninkrijk (Engeland, Schotland, Wales en Noord Ierland), Turkije, Albanië, Servië en Bosnië en Herzegovina raden we aan altijd met een paspoort te reizen.
De groene kaart van je autoverzekering
Kentekenbewijs van je auto
Eventuele vignetten of milieustickers
Een reisverzekering die ook buiten de EU dekking biedt
Eventuele visumdocumenten (bijv. voor Turkije)
Een bewijs dat je de auto mag besturen (bij huurauto’s of een auto die niet op jouw naam staat)

Tip: maak digitale kopieën van je documenten en bewaar ze in je e-mail of een cloudopslag.

De officiele website van de Europese Unie kan je nog meer detail info vinden.

5. Moeiteloos de grens over

Binnen Schengen:

Geen paspoortcontroles aan de grens
Vrij verkeer van personen en goederen
Meestal vergelijkbare regels voor verkeer en veiligheid

Buiten Schengen:

Grenscontroles, geen probleem met een goede voorbereiding
In die voorbereiding goed de documentatie checken, paspoort, autodocumenatie en verzekeringen.
Houd mentaal rekening met wachttijden bij de grens, dan kan het alleen maar meevallen

Tot slot

Het Schengengebied maakt reizen binnen Europa een stuk eenvoudiger. Maar het is nu ook duidelijk geworden dat het belangrijk is om goed voorbereid op pad te gaan, vooral als je ook landen buiten Schengen bezoekt. Boek je via Roadtrip2go, dan kijken we altijd met je mee of jouw route door Schengen loopt en wat we dan moet regelen om zorgeloos op pad te gaan.

Meer weten over deze route en de hotels?

Ontek de hotels en pas je verblijf aan op jouw wensen door op Plan roadtrip te klikken